Viêm loét dạ dày có thể mang lại nhiều cơn đau và sự khó chịu cho người bệnh. Do đó, việc nắm rõ viêm loét dạ dày nên ăn uống gì để giảm bớt triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục là rất quan trọng. Vậy người mắc viêm loét dạ dày nên tiêu thụ thực phẩm nào tốt cho sức khỏe và giúp vết thương nhanh chóng lành lại? Hãy cùng Newtop khám phá câu trả lời trong bài viết dưới đây.
Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người viêm loét dạ dày
Việc thiết lập một chế độ dinh dưỡng hợp lý là rất quan trọng để giúp phục hồi các vết loét trên niêm mạc dạ dày, vì thực phẩm cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cần thiết (như axit amin, chất béo không bão hòa, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa,…) có khả năng ngăn ngừa, hỗ trợ điều trị hoặc thậm chí làm giảm triệu chứng liên quan đến bệnh này.
Viêm loét dạ dày nên ăn uống gì?
Người mắc bệnh viêm loét dạ dày nên tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ, probiotics, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Đồng thời, cần hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, caffeine, thực phẩm có tính axit cao và đồ uống có ga. Cụ thể như sau:
Thực phẩm chứa nhiều chất xơ và men vi sinh (probiotics)
Cả chất xơ và men vi sinh đều là những dưỡng chất không thể hoàn toàn bị tiêu hóa trong dạ dày, vì vậy chúng vẫn giữ nguyên hình dạng khi đi vào ruột già, từ đó giúp nuôi dưỡng và cải thiện hệ vi khuẩn có lợi trong đường ruột.
Khi hệ vi sinh vật trong ruột được cải thiện, chúng có khả năng tác động trở lại lên dạ dày thông qua hệ thần kinh ruột (enteric nervous system – ENS) và hệ miễn dịch, từ đó làm giảm tình trạng viêm loét ở dạ dày.
Ngoài ra, chất xơ và men vi sinh cũng rất quan trọng trong quá trình điều trị vì chúng có thể giúp giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc kháng sinh, mang lại cảm giác thoải mái hơn cho người bệnh và đồng thời hỗ trợ rút ngắn thời gian điều trị.
Thực phẩm ít chất béo bão hòa
Trong khi chất béo không bão hòa có khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) – tác nhân chính gây bệnh, thì chất béo bão hòa lại tạo điều kiện thuận lợi cho loại vi khuẩn này sinh sôi, làm tình trạng viêm loét dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.
Do đó, người bị viêm loét dạ dày nên lựa chọn thực phẩm có ít chất béo bão hòa để nâng cao hiệu quả trong việc điều trị bệnh.
Thực phẩm chứa ít chua
Mặc dù thực phẩm chua như rau củ muối, chanh, cam, bưởi,… không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra viêm loét dạ dày, nhưng việc tiêu thụ những loại thực phẩm này có thể làm cho niêm mạc dạ dày tăng cường tiết axit, dẫn đến việc làm nặng thêm các triệu chứng hiện tại và kéo dài thời gian điều trị.
Do đó, những người bị loét dạ dày nên hạn chế ăn các thực phẩm có vị chua để giúp quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi hơn.
Chọn đồ uống không có ga
Giống như các loại thực phẩm chua và cay, những bọt khí CO2 siêu nhỏ trong đồ uống có ga có thể gây ra sự kích thích cho niêm mạc dạ dày, làm gia tăng sản xuất axit, từ đó khiến cho vết loét hồi phục chậm hơn. Vì vậy, việc hạn chế tiêu thụ các loại đồ uống có ga (như nước tăng lực, nước ngọt, soda,…) là rất quan trọng đối với những người bị viêm loét dạ dày.
Thực phẩm ít caffeine
Người bị viêm loét dạ dày nên lựa chọn thực phẩm và đồ uống có ít caffeine, vì hợp chất này có khả năng kích thích cơ thể sản xuất axit clohydric nhiều hơn, không chỉ ở niêm mạc dạ dày mà còn ở tá tràng (phần đầu của ruột non).
Điều này có thể làm gia tăng các triệu chứng đau rát vùng bụng hiện có, thậm chí còn gây giãn cơ thắt thực quản dưới (LES) và làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày – thực quản.
Do đó, người bệnh viêm loét dạ dày cần hạn chế sử dụng trà xanh, cà phê, nước tăng lực và sô-cô-la, vì đây là những thực phẩm chứa nhiều caffeine, có thể khiến tình trạng viêm loét dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa
Thực phẩm chứa nhiều chất chống oxy hóa như vitamin A, C, E; flavonoids; polyphenols; carotenoids,… có tác dụng bảo vệ cơ thể trước sự tấn công của các gốc tự do gây ra căng thẳng oxy hóa, từ đó giúp giảm thiểu các phản ứng viêm trong tế bào niêm mạc dạ dày và hỗ trợ cho quá trình điều trị bệnh.
Chọn các món ăn mềm, dễ tiêu
Thực phẩm mềm và dễ tiêu hóa giúp giảm thiểu sự kích thích quá mức lên niêm mạc dạ dày, đồng thời làm nhẹ bớt áp lực tiêu hóa cho dạ dày. Điều này có nghĩa là niêm mạc dạ dày không cần phải hoạt động quá sức để sản xuất nhiều enzyme và axit tiêu hóa, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho vết loét nhanh chóng hồi phục.
15 thực phẩm tốt cho người bị viêm loét dạ dày
Ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, hạt kê, kiều mạch, lúa mì và các sản phẩm chế biến từ chúng như bánh mì nguyên cám, nui nguyên cám, mì ống nguyên cám đều chứa nhiều chất xơ không hòa tan (insoluble fiber – IF).
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, IF có thể hoạt động như một lớp đệm trong hệ tiêu hóa, giúp giảm nồng độ axit trong dạ dày, tạo điều kiện cho vết loét mau lành. Đồng thời, nó cũng kéo dài thời gian thức ăn di chuyển qua ruột, hạn chế tình trạng đầy hơi, từ đó làm giảm cảm giác khó chịu và đau rát ở dạ dày.
Các loại đậu
Các loại đậu như đậu nành, đậu Hà Lan, đậu lăng,… đều giàu protein, cung cấp cho cơ thể đầy đủ các axit amin cần thiết để tạo ra tế bào mới thay thế cho những tế bào niêm mạc dạ dày bị tổn thương, giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng.
Trong số các loại đậu, đậu nành đã được chứng minh có tác dụng trong việc giảm đau do viêm loét dạ dày gây ra.
Do đó, người mắc viêm loét dạ dày nên tiêu thụ các loại đậu, đặc biệt là đậu nành và các sản phẩm từ nó (như sữa đậu nành, đậu phụ,…) để cảm thấy thoải mái hơn và nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Trứng
Giống như các loại đậu, trứng cũng cung cấp nhiều axit amin cần thiết cho cơ thể, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào mới và giúp vết thương nhanh lành.
Khi bị viêm loét dạ dày, sự gia tăng của vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) cùng với việc sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài đã được chứng minh có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của dạ dày, dẫn đến nguy cơ thiếu hụt vitamin B12 ở người bệnh.
Một số triệu chứng nổi bật của tình trạng thiếu vitamin B12 bao gồm da nhợt nhạt, cơ thể mệt mỏi, loét miệng, tâm trạng thất thường và hay quên.
Trong khi đó, trứng lại là nguồn thực phẩm giàu vitamin B12 (0.89 mcg / 100g), giúp người bệnh nhanh chóng đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể và nâng cao sức khỏe tổng thể trong quá trình điều trị viêm loét dạ dày.
Mật ong
Mật ong có khả năng kháng khuẩn tự nhiên. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, ngay cả khi được pha loãng ở nồng độ từ 10 đến 20%, mật ong vẫn có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn HP (Helicobacter pylori), nguyên nhân chính gây ra loét dạ dày.
Ngoài ra, với hàm lượng cao các chất chống oxy hóa như flavonoids và axit phenolic, mật ong cũng cho thấy tính chất chống viêm tại vùng tổn thương, giúp vết loét trên niêm mạc dạ dày phục hồi nhanh chóng hơn.
Bắp cải
Bắp cải là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, một chất chống oxy hóa có khả năng ức chế vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) – nguyên nhân chính gây ra viêm loét dạ dày.
Nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ 946 ml nước ép bắp cải tươi mỗi ngày có thể giúp các vết loét dạ dày hồi phục sau khoảng 7 đến 10 ngày điều trị. Tốc độ hồi phục này nhanh hơn từ 3,5 đến 6 lần so với thời gian hồi phục trung bình của những người áp dụng phương pháp điều trị thông thường.
Ngoài ra, bắp cải còn chứa nhiều hợp chất S-Methylmethionine, hay còn gọi là vitamin U. Theo nghiên cứu, việc hấp thụ vitamin U từ bắp cải có thể làm giảm nhanh chóng các triệu chứng và cơn đau do viêm loét dạ dày gây ra.
Vì vậy, nếu bạn vẫn đang băn khoăn không biết viêm loét dạ dày nên ăn gì để tốt cho sức khỏe, hãy xem xét việc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc bổ sung bắp cải hoặc nước ép bắp cải vào chế độ ăn hàng ngày.
Rau lá xanh
Giống như bắp cải, hầu hết các loại rau lá xanh, đặc biệt là rau thuộc họ Cải (như bông cải xanh, cải xoăn, cải bó xôi, cải bẹ xanh,…) đều giàu vitamin C, giúp giữ nồng độ vi khuẩn HP trong dạ dày ở mức an toàn và hỗ trợ hiệu quả trong việc điều trị bệnh viêm loét.
Các loại quả mọng
Giống như các loại rau lá xanh, những loại trái cây mọng nước như dâu tây, nho, việt quất và mâm xôi cũng rất giàu vitamin C. Vì vậy, việc tiêu thụ các loại trái cây này có thể giúp ức chế vi khuẩn HP, hỗ trợ quá trình điều trị viêm loét dạ dày diễn ra một cách hiệu quả.
Ngoài ra, các loại trái cây mọng còn chứa nhiều flavonoids, một loại chất chống oxy hóa, có khả năng ngăn ngừa loét dạ dày bằng cách kích thích cơ thể sản sinh thêm các yếu tố bảo vệ niêm mạc (như chất nhầy, bicarbonate, prostaglandin, enzyme chống oxy hóa,…) để chống lại các tác nhân gây viêm loét (như axit dạ dày, pepsin, vi khuẩn HP,…).
Ớt chuông (ớt Đà Lạt)
Giống như bắp cải và các loại trái cây mọng nước, ớt chuông cũng giàu vitamin C, giúp ức chế vi khuẩn HP và nâng cao hiệu quả trong việc điều trị bệnh viêm loét dạ dày.
Ngoài ra, ớt chuông còn chứa nhiều capsaicin, một hợp chất hoạt tính có khả năng giảm sản xuất axit dạ dày và tăng cường lưu thông máu đến niêm mạc, từ đó hỗ trợ quá trình hồi phục của vết loét.
Nha đam
Nha đam đã từ lâu được biết đến với khả năng kháng khuẩn và chữa lành hiệu quả.
Theo một nghiên cứu thực hiện trên chuột mắc bệnh loét dạ dày, việc sử dụng nha đam có thể làm giảm đáng kể lượng axit dạ dày tiết ra, giúp vết loét nhanh chóng hồi phục.
Trong các nghiên cứu trên người, việc uống nước ép nha đam cô đặc đã mang lại kết quả tích cực cho 12 bệnh nhân bị loét dạ dày.
Điều này chứng tỏ rằng tiêu thụ nha đam nhìn chung là an toàn và có triển vọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh, giúp bạn giải đáp câu hỏi viêm loét dạ dày nên ăn gì để tốt cho sức khỏe.
Cần lưu ý rằng việc chế biến nha đam không đúng cách có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến phụ nữ mang thai bị viêm loét dạ dày. Do đó, để đảm bảo an toàn khi sử dụng nha đam, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Cam thảo
Cam thảo chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa như flavonoids, triterpen và tannins, tất cả đều có tác dụng tích cực trong việc hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày.
Nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ cam thảo có thể kích thích dạ dày sản xuất nhiều chất nhầy hơn, từ đó giữ ẩm và bảo vệ niêm mạc dạ dày, giúp tăng tốc quá trình hồi phục và giảm cơn đau do viêm loét.
Tỏi
Người bị viêm loét dạ dày nên bổ sung tỏi vào chế độ ăn uống vì loại củ này có khả năng kháng khuẩn tự nhiên.
Nhiều nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, trên động vật và con người đã chỉ ra rằng tỏi có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn HP – một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra loét dạ dày.
Ngoài ra, với hàm lượng cao các chất chống oxy hóa có tính chất kháng viêm, các nghiên cứu trên động vật cũng cho thấy tỏi có thể thúc đẩy quá trình hồi phục sau loét và thậm chí giảm nguy cơ hình thành vết loét ngay từ giai đoạn đầu.
Sữa chua
Sữa chua có thể chứa Lactobacillus gasseri và Lactobacillus acidophilus, hai loại vi khuẩn có lợi đã được chứng minh là có khả năng tăng cường quá trình hồi phục của các vết loét dạ dày, giúp bạn giải đáp thắc mắc viêm loét dạ dày nên ăn gì để nhanh chóng hồi phục.
Dầu ô-liu nguyên chất
Với hàm lượng chất béo bão hòa cao, dầu ô-liu nguyên chất đã được chứng minh có khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn HP (Helicobacter pylori), một trong những nguyên nhân chính gây ra loét dạ dày. Vì vậy, việc thêm dầu ô-liu vào chế độ ăn uống được coi là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả cho những người bị viêm loét dạ dày.
Nghệ
Nghệ chứa nhiều chất chống oxy hóa cucurmin, có khả năng kháng viêm và giúp niêm mạc dạ dày sản xuất nhiều chất nhầy hơn để bảo vệ vết loét khỏi các tác nhân gây kích thích, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Một nghiên cứu đã tiến hành trên 25 người mắc viêm loét dạ dày, họ được cho dùng 600 mg nghệ mỗi ngày, chia thành 5 lần. Kết quả cho thấy sau 4 tuần, 48% số người tham gia đã hồi phục vết loét. Sau 12 tuần, tỷ lệ này tăng lên 76%.
Vì vậy, nếu bạn vẫn đang băn khoăn không biết viêm loét dạ dày nên ăn gì tốt cho sức khỏe, hãy xem xét việc tham khảo ý kiến bác sĩ về việc thêm nghệ vào chế độ ăn uống hàng tuần.
Măng tây
Tiêu thụ măng tây đã được chứng minh có khả năng kích thích niêm mạc dạ dày sản sinh ra chất nhầy, giúp vết loét nhanh chóng hồi phục. Thêm vào đó, sự hiện diện của saponins, một hợp chất chống oxy hóa trong măng tây, có thể hỗ trợ kháng viêm, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị bệnh.
Lưu ý quan trọng:
- Mặc dù 15 loại thực phẩm được đề cập trên đây có tiềm năng hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày, nhưng chúng không nên được sử dụng để thay thế cho các phác đồ điều trị chuyên môn từ bác sĩ.
- Trong mọi trường hợp, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi tự ý đưa 15 loại thực phẩm này vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Viêm loét dạ dày ăn kiêng gì?
Các loại thực phẩm nên tránh để ngăn ngừa viêm loét dạ dày bao gồm:
- Thực phẩm cay nóng: Các gia vị như ớt, mù tạt, tiêu có thể kích thích dạ dày sản xuất nhiều dịch vị, dễ gây tổn thương cho niêm mạc dạ dày.
- Thực phẩm và trái cây chua: Những loại này có thể làm tăng lượng acid trong dạ dày. Nếu ăn các loại như cóc, xoài, chanh, dưa muối khi đói, có thể dẫn đến tổn thương niêm mạc dạ dày.
- Đồ uống có ga: Khi tiêu thụ nước có ga, khí sinh ra trong dạ dày sẽ làm nó phình to, kích thích dạ dày tiết nhiều acid hơn.
- Cà phê: Có khả năng kích thích dạ dày và làm tăng tiết acid.
- Rượu bia: Các đồ uống có cồn có thể gây kích thích và làm hỏng lớp nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến dạ dày dễ bị viêm, loét và chảy máu.
- Muối: Vi khuẩn H.pylori là một trong những nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày. Ăn nhiều muối có thể thúc đẩy sự phát triển của HP, làm cho nó hoạt động mạnh hơn. Ngoài ra, muối còn có thể gây kích ứng hoặc tổn thương dạ dày.
- Thực phẩm lên men: Nên hạn chế ăn các món muối chua như kim chi, dưa góp, mắm tôm hoặc mắm tép vì chúng có thể làm thay đổi axit trong dạ dày và dẫn đến nguy cơ ung thư.
- Đồ ăn nhiều dầu mỡ: Khi tiêu thụ những thực phẩm này, dạ dày sẽ mất nhiều thời gian để tiêu hóa, dễ gây ra tình trạng chướng bụng, đau bụng, đặc biệt nghiêm trọng đối với người bị viêm loét dạ dày.
- Sữa tươi: Loại đồ uống tưởng chừng vô hại và bổ dưỡng này lại không phù hợp cho người có vấn đề về dạ dày vì có thể kích thích tiết nhiều acid hơn và làm tăng mức độ viêm loét.
- Sản phẩm thịt nguội chế biến sẵn như dăm bông, lạp xưởng, xúc xích,…
Chế độ ăn cho người viêm loét dạ dày cần lưu ý những gì?
Khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người bị viêm loét dạ dày, cần lưu ý những điều sau:
- Nên duy trì ba bữa ăn chính mỗi ngày và không nhất thiết phải có thêm bữa phụ.
- Đảm bảo tiêu thụ ít nhất 240g rau xanh và 240g trái cây tươi hàng ngày theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho người lớn.
- Mỗi bữa ăn cần có đủ bốn nhóm thực phẩm: ngũ cốc nguyên hạt, protein, rau xanh và trái cây tươi.
- Nếu muốn uống trà xanh hoặc cà phê, nên chọn loại đã loại bỏ caffeine (decaf).
- Hạn chế sử dụng quá nhiều gia vị khi nấu ăn, đặc biệt là muối, đường và chất béo bão hòa.
- Có thể không cần kiêng ớt (tùy thuộc vào cơ địa và chỉ định của bác sĩ) vì hợp chất capsaicin trong ớt không làm tăng tiết axit mà còn giúp ức chế, đồng thời kích thích niêm mạc tiết bicarbonate và chất nhầy, cải thiện lưu thông máu, hỗ trợ ngăn ngừa và chữa lành vết loét.
Tóm lại, việc lựa chọn thực phẩm và đồ uống phù hợp rất quan trọng cho người bị viêm loét dạ dày để hỗ trợ quá trình hồi phục. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ người bị viêm loét dạ dày nên ăn uống gì để tốt cho sức khỏe. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết tiếp theo của Newtop để biết thêm nhiều thông tin bổ ích về sức khỏe.
Để hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày và làm giảm các triệu chứng của bệnh, bạn có thể tham khảo các sản phẩm: Cốm dạ dày Stomac, Gói dạ dày Stomac,…
